Manager Innovatie & ICT Harmen Tjeerdsma: "'Je kunt niet van alles een beetje doen''

"Bouwen aan het ingenieurs- en adviesbureau
van de toekomst"

Botsproef voor innovaties
Deze aanpak leverde alleen al in 2022 tientallen interessante ideeën op. "Deze ideeën doorlopen allemaal een traject waarin we ze aan allerlei botsproeven blootstellen. We kijken niet alleen of iets technisch mogelijk is, maar ook of een oplossing daadwerkelijk een marktvraag oplost én of er een goede businesscase van te maken valt: je wilt een investering terug kunnen verdienen. Komt een idee te vroeg? Dan houden ‘m op de plank."

Van algoritme tot circulaire marktplaats
Dit resulteerde de afgelopen jaren al in een mooie innovatie-oogst. "Zo hebben we met tools uit onze DOK-familie (zie Klant aan het woord) allerlei quickscans in het kader van omgevingsonderzoek geautomatiseerd. Met vernieuwende concepten als Smart Bridge of Genetisch Ontwerpen wonnen we al prijzen. En samen met klanten zijn we al volop aan het experimenteren om inspecties te automatiseren met beeldherkenningssoftware."

Een voedingsbodem voor innovatie
Overigens gaat de innovatiestrategie niet alleen over het ontwikkelen van ideeën. "We willen ook een voedingsbodem voor innovatie creëren. Binnen ons interne netwerk Young Improving Heroes dagen wij jonge collega’s uit om nieuwsgierig te zijn naar nieuwe technologie én nieuwe businessmodellen. Via onze Developer Community brengen we alle IT-ontwikkelaars uit de organisatie samen. En in ons Innovatiecentrum in Heerenveen maken wij voor de buitenwereld zichtbaar met welke gave dingen wij bezig zijn."

Een kijkje in de toekomst
Het ingenieurs- en adviesbureau van de toekomst? "Dat zal in grote lijnen nog altijd het fysieke ingenieursbureau van nu zijn", verwacht Tjeerdsma. "Maar, wel met een digitaal ingenieursbureau ernaast. Hier heb je binnen één klik de oplossingen voor de minder complexe en de repeterende vragen binnen handbereik. Dit helpt ons om klanten beter en sneller van dienst te zijn. En om onze specialisten vrij te spelen waar hun kennis en creativiteit van toegevoegde waarde is."

Die werkelijkheid komt dichterbij, ziet Tjeerdsma. Maar tegelijkertijd hebben we nog een flinke weg te gaan. "We willen alleen al dit jaar zeventig innovaties verder brengen." Met andere woorden: er is nog veel werk te verzetten. Zeker als innovatiemanager bij een ingenieurs- en adviesbureau.

Nieuwe technologie, slimme systemen, data en algoritmen: ze gaan het ingenieursvak ingrijpend veranderen. En dat is nodig. Want waar de maatschappelijke opgaves enorm zijn, wordt ingenieurskennis steeds schaarser. Antea Group wil daarom haar innovatievermogen zo groot mogelijk maken. "Een kwestie van de juiste dingen doen en de dingen juist doen." 

Innovatiemanager bij een ingenieursbureau. Klinkt een beetje als groen gras, witte sneeuw of natte regen. "Dat was ook mijn gedachte toen ik die functietitel voor het eerst hoorde," lacht Tjeerdsma. "Want, hoe kan een ingenieur nu niét innovatief zijn? Die is van nature al bezig met hoe iets slimmer of beter kan. Dat zit in z’n DNA. Daar heb je toch geen manager voor nodig…?" 

Innovatiekracht benutten
Maar, daarmee doen wij de rol van de innovatiemanager tekort. Tjeerdsma: "Antea Group herbergt ontzettend veel innovatiekracht. We hebben inmiddels geleerd dat het de kunst is om die zo goed mogelijk te benutten. Om een omgeving te creëren waarin je zoveel mogelijk ideeën genereert. Waarin je snel leert van wat de markt nodig heeft, maar ook op tijd leert stoppen met ideeën die geen waarde toevoegen."

Ecosystemen bouwen
Een ander aspect van innovatie is samenwerking. Want, om ideeën verder te brengen heb je een ecosysteem van partners nodig. Ook daar bouwt Antea Group volop aan. De exclusieve samenwerking met Councyl is daar een voorbeeld van. "De Decision Support Software die zij op basis van kunstmatige intelligentie ontwikkelen, helpt ons om complexe keuzeprocessen te ondersteunen. Hiermee willen wij bijvoorbeeld onze dienstverlening rondom de Omgevingswet verregaand automatiseren. En dat is echt vernieuwend hoor!"

Focussen, structureren en versnellen
Twee jaar geleden werd een nieuwe innovatiestrategie ontwikkeld. Tjeerdsma: "Die helpt ons om te focussen, te structureren en te versnellen. De strategie sluit aan bij de opgaves en de marktvragen zoals energietransitie, circulariteit of vitale leefomgeving. Rondom deze thema’s hebben wij clusters ingericht met specialisten die nodig zijn om oplossingen te ontwikkelen. Zo bundelen we krachten en zetten we budgetten gerichter in. Dit levert meer op dan van alles een beetje doen."

"Dankzij NDOK weten we van 50% van de projecten op voorhand dat er geen sprake is van overschrijding van de depositiewaarde."

Met NDOK binnen enkele minuten een stikstofadvies

"Deze tool helpt ons om projecten beter
te prioriteren en te plannen"

Uitkomsten geaccepteerd door bevoegd gezag
Een geautomatiseerde quick-scan dus? "Nou…, daarmee doe je NDOK te kort", vindt Van de Klundert. "Quick klopt zeker. Maar NDOK biedt ook goed onderbouwde conclusies. NDOK toetst de input aan data uit gevalideerde bronnen. De berekeningen – uitgevoerd met de AERIUS-Calculator – zijn gebaseerd op de meest actuele regelgeving binnen de Wet natuurbescherming. Omdat wij uitgaan van realistische aannames, zijn de uitkomsten zeer betrouwbaar. Ze worden hierdoor ook door het bevoegd gezag geaccepteerd."

50% kan versneld door
Dit maakt NDOK tot een welkome aanvulling voor Stedin. Fischer: "Wij kunnen nu zelf, zonder tussenkomst van derden, alvast het kaf van het koren scheiden. Inmiddels hebben we honderden projecten via NDOK doorgerekend. Dankzij NDOK weten we van 50% op voorhand dat er geen sprake is van overschrijding van de depositiewaarde. Deze projecten kun je -voor wat betreft stikstof- alvast doorzetten. Dit helpt ons om onze projectportefeuille beter te prioriteren en te plannen."

Tool samen verfijnen
Inmiddels onderzoeken Antea Group en Stedin hoe ze NDOK kunnen verfijnen. Bijvoorbeeld om van die 50%, 70% te maken. Van de Klundert: "Vanuit de ervaringen van Stedin hebben we al extra functionaliteiten toegevoegd. Denk aan de keuze of je grondwateronttrekkingen wel of niet in de berekening meeneemt. Ook onderzoeken wij of je het in te zetten materieel kunt specificeren: zo kun je vooraf bepalen welk materieel je wel of niet nodig hebt om op 0,00 mol/ha/jr. uit te komen."

Wat Stedin betreft is NDOK een blijvertje. "Door de computer het repetitieve werk te laten doen, boek je tijdwinst en kun je menskracht gerichter inzetten. Dit helpt mee om de energietransitie op gang te houden én om recht te doen aan de stikstofopgave."

Plannen voor de aanleg van kabels en leidingen? Dan wil je snel duidelijk hebben of deze binnen de stikstofnormen vallen of dat aanvullend onderzoek nodig is. Met Stikstof Digitaal op de Kaart (NDOK) stellen wij klanten in staat om die check zélf, geautomatiseerd, uit te voeren. Bij netbeheerder Stedin zijn ze enthousiast over deze innovatie. "Binnen enkele minuten weten wij waar we aan toe zijn."

Van de bouw van verdeelstations tot de aanleg van kabeltracés: jaarlijks heeft Stedin vele duizenden grote en kleine projecten onderhanden. Zeker nu de energietransitie op stoom komt, groeit dit aantal. Stikstof is hierbij een belangrijk thema om rekening mee te houden. "Sinds eind 2022 de bouwvrijstelling niet meer geldt, moeten wij voor elk project de stikstofdepositie in kaart brengen," vertelt Peter Fischer, teamleider tracé-engineering, vergunning- en omgevingsmanagement bij de netbeheerder.

Stikstofkennis is schaars
En dat is een uitdaging. Want, waar Stedin sterk is in het ontwerpen en aanleggen van netinfra, is stikstof bepaald geen corebusiness. Fischer: "Dit betekent dat wij voor élk plan stikstof-expertise moeten inhuren. Omdat die kennis dun gezaaid is, zorgt dit voor lange doorlooptijden. Daarnaast is het zonde dat je schaarse expertise inzet voor tijdrovend vooronderzoek. Die kennis wil je het liefst inzetten waar die wél meerwaarde heeft."

De DOK-familie
In de voorbereiding van projecten onder het maaiveld heb je niet alleen rekening te houden met stikstof. Ook bodemkwaliteit, archeologie, ecologie en ontplofbare oorlogsresten (OO) hebben invloed. Goed om te weten dat wij met o.a. BDOK, ADOK, EDOK en OODOK deze vooronderzoeken hebben geautomatiseerd. Dit stelt opdrachtgevers en initiatiefnemers in staat om zelf snel vooronderzoek te doen op deze thema’s. Uiteraard kun je de DOK-tools combineren zodat je op al deze thema’s snel de risico’s en de vervolgstappen in beeld hebt. 

Automatisch checken, razendsnel advies
Zo kwam Stedin de NDOK-tool van Antea Group op het spoor. Een tool die een deel van het stikstofonderzoek dat nodig is voor kabel- en leiding trajecten volledig automatiseert. Marloes van de Klundert (adviesgroepmanager Lucht & Geluid bij Antea Group): "Je hoeft als gebruiker alleen het plangebied en de type werkzaamheden in te tekenen binnen een GIS (Geografisch Informatie Systeem) -omgeving. De tool checkt vervolgens de afstand tot stikstofgevoelige natuur en het effect van het in te zetten materieel. Binnen enkele minuten krijg je een rapport gemaild dat omschrijft of werkzaamheden bijdragen aan stikstofdepositie."

Betere contractbeheersing dankzij AI

"Slimme tool helpt project- en contractmanagers
bij risicobeoordeling"

Een actuele indicatie
Uniek aan deze software is dat het niet – zoals zoveel AI-toepassingen - met historische data werkt. Heyning: "Je wilt voorkomen dat de keuzes die je nu moet maken, beïnvloed worden door wat mensen vijf jaar geleden dachten en vonden. Zeker in het geval van contractrisico’s wil je dat je als gebruiker een betrouwbare indicatie krijgen van de risicoafweging die collega’s binnen Antea Group nú zouden maken."

Dertig contractscenario’s
Om in kaart te brengen hoe collega’s binnen Antea Group naar risico’s kijken én deze prioriteren, ontwierp Councyl dertig fictieve contractscenario’s. Deze werden beoordeeld door contractmanagers, juristen en directie. "Op vijftien criteria hebben wij hun gedrag getoetst. Hoe schat jij het risico in als de aansprakelijkheid in een contract op 20 miljoen ligt? In hoeverre zie jij een resultaatsverplichting als mogelijk risico en hoe zwaar weeg jij contractuele afspraken rondom intellectueel eigendom mee?"

Keuzehulp geeft risico-indicatie
De resultaten van deze expert-oordelen boden voldoende input om de keuzehulp te bouwen. In deze tool kunnen collega’s – na het lezen van het contract - 15 criteria invullen. Vervolgens krijgen ze in beeld wat het risicoprofiel volgens Antea Group-maatstaven is: uitgedrukt in een percentage. "Stel er komt 52% uit, dan weet je dat op basis van de input dat er twijfel is onder jouw collega's of dit contract als risicovol moet worden beschouwd. Je ziet ook bij welke criteria die risico’s liggen."

Antea Group en Councyl vinden elkaar rondom Decision Management Software

Antea Group werkt sinds 2022 samen met Councyl: een spin-off van de TU Delft. Dit partnership richt zich op de Decision Management Software. Heyning: "Door onze software te bundelen met de ingenieurskennis van Antea Group, kunnen wij samen stappen zetten in de digitalisering van diensten en producten voor klanten die actief zijn in het ruimtelijke domein". De bundeling van krachten en kennis leidde al tot mooie resultaten. Zo werd de Decision Management Software succesvol ingezet voor de ‘Contractenkiezer’: een tool die inzichtelijk maakt welke aanbestedingsvorm het meest geschikt is om een project in de markt te zetten.

Een extra ruggensteun
Over enkele maanden wordt de tool beschikbaar gesteld aan collega’s. Ruyters: "Met dit nieuwe gereedschap willen wij de kwaliteit van de contractbeheersing verbeteren én onze faalkosten verder verlagen. Je wilt bovenal dat dit collega’s voldoende ruggensteun én vertrouwen geeft om zelf een goede risicoafweging te maken. Dit geeft ons als juristen ruimte om onze expertise in te zetten op die vraagstukken waar dit écht nodig is. En ook dit draagt bij aan extra kwaliteit."

Antea Group sluit jaarlijks vele duizenden contracten af met opdrachtgevers en opdrachtnemers. Het ene contract brengt meer risico’s met zich mee dan het andere. Maar welk contract heeft extra aandacht nodig, en welke niet? Een nieuwe tool, gebaseerd op kunstmatige intelligentie, ondersteunt project- en contractmanagers om contractrisico’s zelf beter te signaleren, te prioriteren en te beheersen. 

Aansprakelijkheid bij schade, boetebedragen, vrijwaringen: dit zijn een aantal voorbeelden van criteria die het risicoprofiel van een contract bepalen. "Voordat je een contract tekent, wil je die goed in beeld hebben. Welke risico’s loop je; kies je wél of niet voor beheersmaatregelen? Onze project- en contractmanagers hebben een belangrijke rol om deze, soms lastige, afwegingen te maken", vertelt Joris Ruyters, General Councel en tevens advocaat bij Antea Group. 

Juridische kennis beter benutten
Het lezen en doorgronden van contractuele bepalingen is niet voor iedereen een eenvoudige opgave. Bij vragen of onzekerheden staat er daarom een juristen team klaar om collega’s te ondersteunen. Ruyters: "De ervaring leert echter dat wanneer de (eind)verantwoordelijke van een project zelf in staat is om de contractuele risico’s te signaleren de bewustwording toeneemt. Dit laatst is nou juist hetgeen wat we willen bereiken omdat een verhoogde juridische bewustwording in de regel leidt tot het beperken van juridische faalkosten."

Gerichte maatregelen
Deze tool helpt collega’s om vervolgstappen te nemen. Ruyters: "Als project- of contractmanager heb je meteen scherp welke onderdelen uit het contract aandacht nodig hebben en waar je eventuele beheersmaatregelen kunt of moet nemen. Dit helpt je bijvoorbeeld in het gesprek met de klant: hoe kunnen we de risico’s evenredig verdelen? Daarnaast zorgt deze tool voor zekerheid. Want, wanneer uit de tool een laag risicoprofiel blijkt, kun je er met een gerust hart een handtekening onder zetten."

Keuzeprocessen voorspelbaar maken
Dit leidde tot de vraag of je project- en contractmanagers in het voortraject nog beter kunt ondersteunen bij die risicobeoordeling. Zo kwam Councyl (zie kader) in beeld. Councyl is ontwikkelaar van Decision Management Software. "Dit is technologie die het mogelijk maakt om complexe keuzeprocessen te modelleren en helpt om sneller en betere beslissingen te nemen", legt directeur Nicolaas Heyning uit. "Deze technologie wordt al ingezet bij de overheid, medisch onderzoek, financiële keuzeprocessen en nu dus ook bij contractbeoordelingen."

"Je hebt een goede gids nodig om partijen samen op te laten trekken
en bij elk kruispunt keuzes te laten maken."

Vereniging voor Transitiemakelaars in de steigers

"Met een goed onderlegde gids breng je transitieprojecten verder"

De onafhankelijke makelaar
De behoefte aan zo’n onafhankelijke ‘makelaar’ groeit. De Vereniging voor Transitiemakelaars wil hierin een katalysator zijn, legt beoogd voorzitter Joost Ploos van Amstel uit. "Wij willen een netwerkfunctie vervullen voor alle partijen die met de maatschappelijke transities zoals de energietransitie bezig zijn: overheden, netbeheerders, energieproducenten, omwonenden en adviseurs. Om kennis te delen, partijen te verbinden én om kennis en competenties van transitiemakelaars op de marktvraag af te stemmen."

Vijfdaagse training Euroforum
Als het gaat om kennisontwikkeling zijn er al concrete stappen gezet. Zo ontwikkelde opleidingsinstituut Euroforum – met Antea Group - een vijfdaagse training voor energietransitie makelaars. "Zo’n transitiemakelaar is een schaap met zeven poten: iemand met kennis van ruimtelijke opgaves, wet- en regelgeving, participatietrajecten en businesscases. Maar ook iemand die belangen verbindt en betrokkenen op koers brengt. Dankzij deze training kunnen wij professionals op die rol toerusten."

Conclusie van deze sessie was dat nut en noodzaak van de vereniging evident is. Knigge: "Elk transitieproject is vandaag de dag een ontdekkingsreis waarin je met een gemêleerd gezelschap onderweg gaat. Je hebt een goed onderlegde gids nodig om partijen samen op te laten trekken en bij elk kruispunt keuzes te laten maken. Alleen zo houd je er voortgang in."

Innovatie hoeft niet per se over technologie te gaan. Ook de oprichting van een vereniging kan een gamechanger zijn. Neem het initiatief voor de oprichting van een Vereniging voor Transitiemakelaars. Een landelijk platform waarmee wij complexe maatschappelijke transities zoals de energietransitie verder willen brengen.

Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Daarom wordt er overal in ons land hard gewerkt aan een nieuw en duurzaam energiesysteem. Een enorme opgave waarbij het niet alleen gaat om technologie, maar ook om draagvlak, businesscases, ruimtelijke opgaves, samenwerking én wet- en regelgeving. Hiermee groeit de behoefte aan Transitiemakelaars: adviseurs die in staat zijn om al die sporen samen te brengen, nieuwe wegen te verkennen en complexe transitieprojecten verder te gidsen.

Uniper-Centrale
Zo is onze collega Joris Knigge namens de gemeente Den Haag als transitiemakelaar actief. Hij is onder meer betrokken bij een initiatief om een monumentale centrale te transformeren tot een energiehub. Hierin komen meerdere duurzame energieprojecten samen: restwarmte uit de Rotterdamse haven, maar ook geo-en aquathermie. Knigge: "Eneco, WartmeLinQ, Haagse Aardwarmte, Uniper: je zit met meerdere partijen om tafel die hun belangen hebben, maar ook afhankelijk zijn van elkaar."

Oprichting eind 2023
Ook wat de betreft de oprichting – gepland eind 2023 - van de vereniging zijn al mooie stappen gezet. Ploos van Amstel: "We hebben dit voorjaar een rondetafelgesprek georganiseerd voor publieke opdrachtgevers, adviesbureaus en marktpartijen. We hebben onder meer in kaart gebracht aan welke kennis behoefte is, wat de positie van een energiemakelaar in transitieprojecten zou moeten zijn en hoe je de onafhankelijke positie waarborgt."

De verbindende factor
Typisch een klus voor de transitiemakelaar. Knigge: "Het is mijn opdracht om al die initiatieven uiteindelijk tot één geheel te smeden. Dan heb je het bijvoorbeeld over de ruimtelijke uitdagingen: vergunningen, planning en een veilige realisatie. Ik leg hierbij de verbinding tussen de initiatiefnemers en de gemeente. Maar ik help ook om partijen samen te brengen in hun gezamenlijke businesscase. Kortom, een kwestie van koppelkansen benutten én voorkomen dat je elkaar in de weg gaat zitten."

"Met deze aanpak kun je honderden manuren per maand besparen"

Automatische beeldherkenning brengt zwerfafval in kaart

"Hoe een algoritme helpt bij de aanpak van Zwerfafval"

Oss brengt zwerfafval in beeld
Dit levert interessante resultaten op zagen ze in Oss. Bressers: "In zes ritten brachten we een deel van twee woonwijken en een deel van de drukkere verbindingswegen in beeld. Binnen enkele dagen wisten we hoeveel stuks zwerfafval – ruim 2300 – er in deze gebieden lag. Via een heatmap konden we hotspots identificeren. Door op verschillende momenten te meten, zagen wij ook ontwikkeling in de tijd. Dit helpt om werkzaamheden beter op elkaar af te stemmen. Bijvoorbeeld door het maaien van bermen en het opruimen van zwerfafval op elkaar af te stemmen, waardoor we minder afval in het maaisel hebben."

Algoritme scant beelden
Dit is exact wat kunstmatige intelligentie wél kan. Een kwestie van goede videobeelden inwinnen – met camera-auto of een GoPro-camera en deze vervolgens laten beoordelen door een algoritme. Van den Kieboom: Dit algoritme is erop getraind om uit al die duizenden videobeelden automatisch zwerfafval te detecteren. Blikjes, flesjes, papieren zakken: binnen no-time detecteert het algoritme het aanwezige zwerfafval."

Onkruid en bestrating
Automatische beeldherkenning is niet alleen interessant voor de aanpak van zwerfafval. Bij Antea Group zijn data-specialisten en beheerexperts ook andere toepassingen aan het ontwikkelen. "Je kunt deze technologie inzetten voor onkruidbestrijding of om de kwaliteit van de bestrating en verhardingen te meten. Hiermee behoort kunstmatige intelligentie steeds meer tot gereedschap om beheerorganisaties krachtiger te maken."

Snel weten waar zwerfafval ligt, gerichter opruimen? Antea Group ontwikkelde een aanpak om op basis van automatische beeldherkenning zwerfafval in kaart te brengen. Tien keer sneller, achthonderd keer meer data: de eerste resultaten zijn veelbelovend. "Dankzij digitale tools kunnen we slimmer en gerichter de strijd aan met zwerfafval."

Voor het gros van de Nederlandse gemeenten is zwerfafval een hardnekkig probleem. "Slecht voor het milieu en het heeft bovendien grote impact op de kwaliteit van onze leefomgeving. Zo staat zwerfafval nog steeds in de top drie van ergernissen van inwoners. Daarbij kost het jaarlijks veel tijd en inspanning om de openbare ruimte schoon te maken én te houden", ziet beheeradviseur Mark van den Kieboom.

Grip op zwerfafval
Hét probleem van zwerfafval? Het is overal en zodra je het opruimt, komt het helaas weer terug. "Dit maakt het zo lastig om grip te krijgen op zwerfafval’, vertelt Sam Bressers, Adviseur Groen, Water en Ecologie bij de gemeente Oss. ‘Een effectieve aanpak begint bij het zo objectief en volledig mogelijk in beeld hebben hoe het zwerfafvalprobleem eruit ziet. En we willen natuurlijk weten wat het resultaat is van de interventies die we als gemeente nemen."

Honderden manuren besparen
Kortom, waardevolle informatie voor gemeentes. Van den Kieboom: "Je hebt veel beter in beeld op welke plekken de kwaliteit van de openbare ruimte in het geding is. Je kunt jouw aanpak hierop richten en beter plannen en werk afstemmen. We weten uit eerdere projecten dat je hiermee soms wel honderden manuren kunt besparen. Daarnaast helpt deze aanpak om patronen te ontdekken. Als je weet waar en wanneer er zwerfafval ligt, kun je gerichter met preventieve maatregelen aan de slag."

De inspecteur
Nu zijn het vaak inspecteurs of toezichthouders die op pad gaan om het zwerfafval in beeld te brengen. Maar, het menselijk oog ziet niet alles. Van den Kieboom: "Het is voor een inspecteur onmogelijk om over een hele route, of in een gebied, elk stukje rondzwervend afval te spotten en vast te leggen. Zo’n inspectieronde richt zich daarom vooral op de bekende hotspots, maar biedt je nooit het complete plaatje."

‘"Algoritme laat ontwerpen evolueren tot de meest optimale oplossing’"

Een viaduct gebouwd
van hergebruikte onderdelen

#Innovaties in het nieuws

Drie nominaties, dubbel goud

Genetisch Ontwerpen

Genomineerd voor de publieksprijs

De opkomst van kunstmatige intelligentie zorgt voor een revolutie in de ingenieurswereld. Parametrisch ontwerpen - automatisch ontwerpen genereren op basis van parameters - is al gemeengoed. Het genetisch algoritme gaat hierin nóg een stap verder.

Met Genetisch Ontwerpen introduceren wij een nieuwe stap in het ontwerpproces van kunstwerken. Deze methode optimaliseert parametrische modellen met behulp van een 'genetisch' algoritme. Dit algoritme selecteert de beste elementen uit verschillende ontwerpvarianten en vertaalt deze vervolgens naar een nog optimaler ontwerp.

Sneller, duurzamer en betaalbaarder
Deze manier van ontwerpen – die we Engineering 3.0 noemen - biedt allerlei voordelen. Zo brengt deze aanpak het meest duurzame en kostenefficiënte ontwerp boven water. Deze exercitie, die een constructeur normaal gesproken weken kost, is voor het algoritme een kwestie van dagdelen. En dankzij dit algoritme hoeven – steeds schaarser wordende – techneuten deze tijdrovende stap niet meer zelf uit te voeren.

Kortom, de rekenpower van het algoritme zorgt voor betere ontwerpresultaten én neemt repetitief werk uit handen van constructeurs. Genetisch ontwerpen werd niet alleen genomineerd voor de Vernufteling. Onze collega Simone de Rijke – de drijvende kracht achter deze innovatie – werd hiermee ook runner up in de landelijke Prins Friso Ingenieursprijs 2023.

Closing the loop

Winnaar juryprijs én publieksprijs Vernufteling 2023

Honderden kunstwerken bereiken de komende jaren het einde van hun technische levensduur. De meeste daarvan eindigen als gemalen gruisbeton. Zonde van de grondstoffen én niet in lijn met de ambitie om onze economie voor 2050 volledig circulair te maken. Closing the Loop brengt de bouw van circulaire kunstwerken een belangrijke stap dichterbij.

Waar haal je gebruikte onderdelen vandaan, hoe integreer je deze in een ‘nieuw’ kunstwerk en hoe zorg je ervoor dat zo’n ontwerp voldoet aan de normeringen? Circulair bouwen vergt een andere manier van denken, ontwerpen en realiseren. Daarom richtte Antea Group met de GBN groep, Nebest en Strukton Civiel ‘Closing the Loop’ op: een ketenaanpak die de circulaire vervanging van kunstwerken mogelijk maakt.

Daelderweg-viaduct
De Closing the Loop-aanpak werd voor dit jaar het eerst toegepast bij de volledig circulaire vervanging van het Daelderweg-viaduct over de A76 in Zuid-Limburg. Twee derde van het nieuwe viaduct bestaat straks uit onderdelen die zijn geoogst uit een ‘donorviaduct’. De rest wordt opgebouwd uit gerecyclede materialen. Dit levert een vermindering op van 60 procent aan CO₂-uitstoot én van 10 procent aan bouwkosten.

Juryrapport
De vakjury waardeerde deze inzending vanwege het innovatieve karakter, de schaalbaarheid, de samenwerkingsvorm en het maatschappelijke belang. "Met Closing the Loop pakt Antea Group een grote maatschappelijke opgave aan – de vervanging van verouderde infrastructuur – met een voortdurend oog voor ándere maatschappelijke opgaven." Ook het publiek verkoos Closing the Loop tot de winnende innovatie van 2023.

Automatische Monsterselectietool

Genomineerd voor de publieksprijs

In Nederland worden jaarlijks tienduizenden bodemonderzoeken uitgevoerd. Om snel en foutloos de meest geschikte mengsels voor bodemmonsters te selecteren, ontwikkelden wij samen met TerraIndex de automatische monsterselectietool (AMT).

Voor het aanbieden van bodemmonsters gelden strenge regels en protocollen. Zo mag je niet lukraak verschillende monsternames bij elkaar voegen. Bodemadviseurs gebruiken daarom boorprofielen, overzichtskaarten en historische informatie om uit te pluizen hoe je een representatief bodemmonster samenstelt. Een tijdrovend én foutgevoelig klusje.

Algoritme doet voorstel
De automatische monsterselectietool maakt het werk van de bodemadviseur een stuk makkelijker. Hierin stelt een algoritme op basis van regels, protocollen en bodeminformatie voor welke potjes grond bij elkaar gevoegd kunnen worden. De bodemadviseur krijgt dit te zien in een overzichtelijk bemonsteringschema en beslist vervolgens of het voorstel van het algoritme wordt geaccepteerd. Dit vermindert het aantal fouten en scheelt vooral heel veel tijd.

De mooiste erkenning voor een innovatie? Dat is een nominatie voor De Vernufteling. Deze jaarlijkse prijs, georganiseerd door Koninklijke NLingenieurs, is hét landelijke innovatiepodium in de ingenieurswereld. Dit jaar ontvingen drie Antea Group-innovaties een nominatie. En met Closing The Loop sleepten we zelfs de jury- én de publieksprijs in de wacht: dubbel goud dus.